Huidige toestand

Op de plaats van de Boreelkazerne is het vastgoedproject De Boreel ontwikkeld. Daartoe zijn op het monumentale hoofdgebouw na, alle kazernegebouwen gesloopt. Op de vrijgekomen ruimte zijn twee grote nieuwe gebouwen met winkels en woningen met onderliggende parkeergarage neergezet. De projectontwikkelaar omschrijft het complex op zijn website als: een multifunctioneel centrum voor winkelen, werken, wonen en ontspanning. Het totaal is aldus: het eerste lifestylecentrum van Oost-Nederland.
Er is gebouwd sinds 2005 waarna de nieuwbouw in najaar 2007 geopend werd. De plannen voor het hoofdgebouw hadden al in 2008 gerealiseerd moeten zijn maar werden jaren uitgesteld. Het gebouw verpauperde steeds verder en bood met zijn dichtgetimmerde ramen een trieste aanblik. In 2009 werd er dan toch gestart en einde 2012 was de resturatie voltooid, het resultaat mag gezien worden. De buitenkant van het gebouw is op enkele glazen uitbouwen na weinig aangetast. De binnenzijde is sterker veranderd, er werden muren en vloeren doorbroken, nieuwe trappen aangelegd en liften geïnstalleerd. Eind 2012 opende de eerste gebruiker, Bever Zwerfsport, een winkel op twee verdiepingen. Ook een callcenter heeft er een onderkomen gevonden.

Geschiedenis

De bouw van de kazerne startte in 1847. Het terrein van de kazerne was voor die tijd onderdeel van de Deventer vestingwerken. De kazerne was bedoeld voor de legering van het grootste deel van het garnizoen in Deventer, dat over diverse locaties verspreid was. Het hoofdgebouw bevatte ondermeer slaapzalen voor manschappen, woningen voor gehuwden, een keuken, zalen voor onderwijs, bibliotheek, werkplaatsen, magazijnen en een scherm- en danszaal. Verder te vinden op het kazerneterrein waren stallen en een rijloods.

De eerste bewoner in 1849 was het 4e Regiment Dragonders dat er verbleef tot 1855, om opgevolgd te worden door  het 5e Regiment Dragonders. Pas in 1934 werd de kazerne Boreelkazerne genoemd, voor die tijd ging de kazerne door het leven als Cavaleriekazerne, maar ook als Houtwalkazerne of Bergpoort-kazerne. Tot aan de Tweede Wereldoorlog was de Boreelkazerne het onderkomen van de cavalerie. Het laatste cavalerieregiment dat er gelegerd was vervulde zijn oorlogstaak in de meidagen van 1940 in de Gelderse Vallei. Na de capitulatie werd het gedemobiliseerd en voor de duur van de oorlog werd de kazerne door de Duitsers gebruikt.

Na de bevrijding van Deventer op 12 april 1945 werden er Nederlanders die verdacht werden van collaboratie geïnterneerd. Tevens waren er korte tijd, tot hun repatriëring, Canadese troepen gelegerd. De cavalerie kwam niet meer terug. Tijdens de eerste naoorlogsjaren werden er troepen opgeleid voor de inzet in Nederlands-Indië, was er tijdelijk een regiment infanterie (1946) gelegerd en daarna een luchtdoelregiment. Vervolgens kwam met het Regiment Oranje Gelderland de infanterie weer terug op de Boreelkazerne, samen met een compagnie Van Heutsz.

De Boreelkazerne speelde ook een belangrijke rol in het militaire verbindingsnetwerk, zowel telefonie sinds 1945, als later radioverkeer. De Boreelkazerne was voor telefonie één van de zes Militaire Knooppunt Centrales. Eind jaren ‘50 werd er een radiopost geïnstalleerd, die in het begin nog bescheiden van omvang was maar later steeds verder uitgebreid. Vanaf 1979 werden verbindingen met straalzenders geregeld. Omdat er hiervoor geen antennes op de Boreelkazerne geplaatst konden worden, vonden deze hun plek op de Westenbergkazerne in het nabijgelegen Schalkhaar. De Boreelkazerne werd voor verbindingen een spin in het web tussen Den Haag en het in Duitsland gelegen operatiegebied van het 1e Legerkorps. De verbindingsdienst op de Boreel groeide uit haar behuizing en er vond nieuwbouw op het kazerneterrein plaats. Dit gebouw werd beveiligd tegen een elektro magnetische puls die ontstaat na een atoombomexplosie, die verbindingsapparatuur beschadigd en radioverkeer onmogelijk maakt.

Behalve als kazerne voor een mêlee aan troepen, was de Boreelkazerne ook op een andere manier bekend bij veel dienstplichtige jongeren. Jarenlang werden hier keuringen van dienstplichtigen verricht. Wie vanaf het station naar de keuringslocatie liep, had zijn bestemming gevonden in de lage gebouwen aan de noordkant van het kazerneterrein.

Met het einde van de Koude Oorlog en de daarna volgende inkrimping van de Landmacht, verloor ook de Boreelkazerne zijn nut. In 1995 verlieten de laatste militairen de kazerne. De jaren hierna werd de leegstaande Boreelkazerne gekraakt. Op een website lichtten de krakers hun motieven toe: ze willen woonruimte en ook willen ze de verpaupering van het complex tegengaan. Ze presenteerden een plan. Op de kazerne moest een Multiculturele- en Crossculturele Instelling komen. Meer concreet: ateliers voor kunstenaars, sleep-inn, jongerencentrum, kringloopwinkel en oefenruimtes voor muzikanten. Maar dat zou allemaal niet doorgaan. Nadien werd er een tweede keer gekraakt en om herhaling te voorkomen kwam er een anti-kraakwacht, de ramen werden met houten platen dichtgetimmerd. Uit een heel andere hoek kwam er een nieuw plan: een projectontwikkelaar zag brood in het geheel en dit zou uiteindelijk leiden tot het multifunctionele centrum voor werken, wonen en ontspanning dat er heden ten dage staat. Eigenlijk zijn de plannen van de krakers dan deels toch nog uitgevoerd, maar dan op de meest kapitalistiese manier denkbaar.

De naamgever

Willem Francois Boreel werd geboren op 3 september 1774 en zou tijdens zijn militaire jaren een belangrijke rol spelen bij de oprichting van de cavalerie. Nog steeds zijn de naar hem genoemde Huzaren van Boreel onderdeel van de Koninklijke Landmacht.
Reeds op 12-jarige leeftijd diende Boreel in het Staatse Leger. Hij klom op tot luitenant maar nam ontslag na de Franse bezetting van Nederland in 1795. Na de Franse Tijd in 1813 nam hij weer dienst en kreeg als luitenant-kolonel de leiding over een regiment huzaren. Met dit regiment nam hij deel aan de Slag bij Quatre Bras en aan de Slag bij Waterloo, waarvoor hij onderscheiden werd. Promoties volgden, hij nam deel aan de Tiendaagse Veldtocht en werd uiteindelijk Opperbevelhebber der Cavalerie in 1835 Na zijn pensionering in 1840 vervulde Boreel diverse functie aan het hof van Koning Willem II. Boreel overleed in 1851 in het Duitse Friedrichshafen.

Overig

De Boreelkazerne is gebouwd naar een ontwerp van stadsarchitect Bernardus Looman en kapitein-ingenieur Johan Rijsterborgh in neo-romaanse stijl. Het hoofdgebouw heeft de status van rijksmonument.